ODASI BAŞKANLIĞINA
İlgi: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nün; 27.09.2022 tarih ve E-173972 sayılı yazısı,
Bilindiği üzere, yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemleri düzenleyen 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 13/8/2016 tarihli ve 29800 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, ülkemizde çalışmak isteyen yabancılara ilişkin çalışma izin talepleri bu Kanun ve diğer ilgili mevzuat kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda değerlendirilmekte ve istemi uygun bulunanlara çalışma izni verilmektedir.
Hâlihazırda çalışma izni başvuruları İlgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, e-devlet kapısı üzerinden ilgili üniversite/kurum/işveren tarafından elektronik ortamda çevrimiçi olarak yapılmaktadır.
Mezkûr Kanunun “Çalışma izni muafiyeti” başlıklı 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında: “Çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancılar, çalışma izni muafiyeti almak kaydıyla çalışabilir.” hükmü yer almakta,
Kanunun “Yönetmelik” başlıklı 25 inci maddesinin birinci fıkrasında: “Bu Kanuna ilişkin; a) Çalışma izni ve çalışma izni, muafiyeti başvuru şartları ve işlemleri ile bunların kapsam, tür ve süreleri, b) Çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilecek yabancılar ve çalışma alanları, ... Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.” hükümleri bulunmaktadır.
02.02.2022 tarih ve 31738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin 48 inci maddesinde çalışma izni muafiyeti kapsamında bulunan yabancılar belirlenmiştir. Bununla birlikte, Yönetmeliğin Geçici ve Son Hükümler başlıklı yedinci bölümünde bulunan Geçici Madde 1’in ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, çalışma izni muafiyetleri teknik çalışmalar tamamlanıncaya kadar mevcut uygulamalarda olduğu gibi yürütüleceği öngörülmüştür. Bu kapsamda E-Muafiyet (Yabancıların Çalışma İzni Muafiyeti) sistemi şimdiye kadar olan süreçte uygulamaya geçmediğinden, çalışma izni muafiyeti başvuruları Genel Müdürlüğün yazılı onayı doğrultusunda Göç İdaresi Başkanlığınca ilgili yabancılara ikamet izni verilerek süreç yürütülmüştür.
Anılan Yönetmeliğinin 48 inci maddesinde çalışma izni muafiyeti kapsamında bulunan yabancılar belirlenmiştir. Buna göre özel kanunlarda yer alan hükümler ile yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerinin saklı kalması kaydıyla;
a) Bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar bir aya kadar,
b) Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla veya Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla gelecek yabancılar toplam üç aya kadar,
c) Sınırötesi hizmet sunucusu yabancılar üç aya kadar,
ç) 6102 sayılı Kanuna göre kurulmuş anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyeleri ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortakları ile bu şirketlerde ortak olmayıp en üst seviyede temsil ve ilzama yetkili olan Türkiye’de çalışacak yabancılar üç aya kadar,
d) Yurtdışında yerleşik olup İçişleri veya Dışişleri Bakanlığınca Türk soylu olduğu bildirilenlerden Türkiye’de çalışacaklar üç aya kadar,
e) Sportif faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar dört aya kadar,
f) Türk üniversiteleri ile yabancı ülkelerdeki üniversiteler arasında yapılmış ve Yükseköğretim Kurulunca onaylanmış öğrenci değişim programları kapsamında staj yapacak yabancılar dört aya kadar,
g) Genel Müdürlükçe belirlenen mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışacak yabancılar altı aya kadar,
ğ) Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde çalışacak yabancılar altı aya kadar,
h) Ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancılar altı aya kadar,
ı) Tur operatörü temsilcisi olarak çalışacak yabancılar sekiz aya kadar,
i) Genel Müdürlükçe uygun görülen uluslararası stajyer öğrenci değişimi, yeni mezun stajyer değişimi veya gençlik değişimi programları kapsamında staj yapacak yabancılar on iki aya kadar,
j) Üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına araştırma yapmak veya bilgi ve görgülerini artırmak amacıyla gelen yabancılar eğitim süresiyle sınırlı olmak kaydıyla ve her halükarda iki yıla kadar,
k) Gençlik ve Spor Bakanlığı veya Türkiye Futbol Federasyonunun uygun görüşü olması kaydıyla spor meşruhatlı vize ile Türkiye'ye gelen profesyonel yabancı sporcu ve antrenörler ile spor hekimi, spor fizyoterapisti, spor mekanisyeni, spor masözü veya masörü ve benzeri spor elemanı yabancılar spor federasyonları ve spor kulüpleri ile olan sözleşmeleri süresince,
l) Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin 1/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden Uygunluk Onayı Belgesi almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemi adamları iş veya hizmet sözleşmesi süresince,
m) Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen program veya projelerde görevlendirilen yabancılar görevleri süresince,
n) Türkiye’de bir örgün öğretim programına kayıtlı yabancı öğrencilerden ilgili mevzuat gereği mesleki eğitim kapsamında bir işveren yanında staj yapması zorunlu olanlar zorunlu staj süresince,
o) Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinin bağlı birimi olarak faaliyet gösteren okullarda, kültür kurumlarında ve din kurumlarında görevli yabancılar görevleri süresince,
ö) Yabancı ülkelerin Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinde diplomatik kadro üyesi, konsolosluk memuru, idari ve teknik kadro üyesi ve konsolosluk hizmetlisi, Türkiye’deki uluslararası kuruluşlarda uluslararası memur ve idari ve teknik personel olarak görev yapan kişilerin özel hizmetinde çalışan yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince,
p) Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren askeri fabrika ve tersaneler ile Makina ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi bünyesinde çalışacak yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince,
r) 18.06.2017 tarihli ve 7034 sayılı Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin Kuruluşu Hakkında Kanunla kurulan Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesinde çalışacak yabancı uyruklu personel, araştırmacı veya yöneticiler iş sözleşmeleri süresince,
s) 26.04.2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği uyarınca uzmanlık eğitimi alan yabancılar eğitimleri süresince, çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilmektedir.
Mezkûr Yönetmeliğin “Çalışma izni muafiyeti başvurusu” başlıklı 49 uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Çalışma izni muafiyeti başvuruları yabancı tarafından yurt içinde sistem üzerinden Bakanlığa, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliğine yapılır. Türk dış temsilciliğine yapılan başvurular sistem üzerinden Bakanlığa iletilir.” ibaresi yer almaktadır. Yine aynı maddede “48 inci maddenin birinci fıkrasının (o) ve (ö) bentlerinde yer alan yabancılar bakımından; a) Çalışma izni muafiyeti başvuruları Dışişleri Bakanlığına yapılır ve Dışişleri Bakanlığınca uygun görülen başvurular Bakanlığa iletilir.” hükmü bulunmaktadır.
Yönetmeliğin “Çalışma izni muafiyeti başvurusunun değerlendirilmesi” başlıklı 50 nci maddesinde: “(1) Çalışma izni muafiyeti başvuruları, başvuruya dair bilgi ve belgelerin tam olması ve yabancının muafiyet kapsamında olduğunun tespit edilmesi kaydıyla olumlu değerlendirilir, ihtiyaç duyulması halinde ilgili mercilerin görüşleri alınır.
(2) Üç ay veya daha uzun süre için yapılan çalışma izni muafiyeti başvuruları Bakanlıkça değerlendirilir. Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara çalışma izni muafiyeti belgesi düzenlenir.
(3) Üç aya kadar talep edilen çalışına izni muafiyeti başvuruları;
a) Yurtiçinden yapılması halinde Bakanlıkça,
b) Yurtdışından yapılması halinde Türk dış temsilciliğince, değerlendirilir...” hükümleri bulunmaktadır.
Bununla birlikte, Yönetmeliğin Geçici ve Son Hükümler başlıklı yedinci bölümünde bulunan Geçici Madde 1’in ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, çalışma izni muafiyetleri teknik çalışmalar tamamlanıncaya kadar mevcut uygulamalarda olduğu gibi yürütüleceği öngörülmüştür. Bu kapsamda E-Muafiyet (Yabancıların Çalışma İzni Muafiyeti) sistemi şimdiye kadar olan süreçte uygulamaya geçmediğinden, çalışma izni muafiyeti başvuruları Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nün yazılı onayı doğrultusunda Göç İdaresi Başkanlığınca ilgili yabancılara ikamet izni verilerek süreç yürütülmüştür.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen teknik çalışmaları tamamlanan “Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Sistemi” 01.10.2022 tarihi itibariyle kullanıma açılacaktır. Bu kapsamda anılan Yönetmeliğin 48 inci maddesinde sıralanan ve yukarıda da açıklanmakta olan çalışma izni muafiyetlerine ilişkin başvurular http://emuafiyet.csgb.gov.tr adresinden çevrimiçi olarak alınmaya başlanacaktır.
Uluslararası ve Geçici Koruma kapsamındaki yabancıların mevsimlik tarım ve hayvancılık işleri için yapacağı çalışma izni muafiyeti başvuruları ise mevcut uygulamada olduğu gibi ilgili Valilikler üzerinden alınmaya devam edilecektir.
Çalışma izni muafiyeti başvurularında talep sahibi yabancıya ait en az altı (6) ay geçerlilik süresine sahip pasaportun bulunması gerekmekte olup yurt içinden çalışma izni muafiyeti başvurusu yapacak yabancıların (ulusal kimlik belgeleri ile ülkemize giriş yapabilen yabancılar dahil) ülkemize pasaportlarıyla giriş yapmaları gerekmektedir. Yurt içinden yapılacak çalışma izni muafiyeti başvuruları, vize veya vize muafiyeti süresinin aşılmaması kaydıyla yabancının Türkiye'ye giriş tarihinden itibaren en geç otuz (30) gün içinde yapılabilecektir.
Bu kapsamda ilgili mevzuat gereğince yabancılara ilişkin çalışma izni muafiyeti başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına yönelik 01.10.2022 tarihi itibarıyla uygulamaya geçilecek olan yeni süreç hakkında gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Sisteminin duyurulması hususunda gereğini bilgilerinize rica ederiz.
YORUMLAR