Ana Sözleşme 3
BEŞİNCİ KISIM
Kayıt Ücreti, aidat,
katılma payı, belge ve hizmet ücretleri,
Gelirler, Aylık ücretler
ve huzur hakları, Kullanılacak
beyanname, defter ve makbuzlar
Fesih, tasfiye ve iptal
Kayıt ücreti, aidat, katılma payı,
düzenlenecek belge ve hizmet ücretleri,
Madde
30- Üyelerin odaya, odanın birlik ve üye ise federasyona, ödeyeceği kayıt
ücreti, yıllık aidat ve katılma payları ile odanın düzenlediği belge ve yaptığı
hizmet karşılığı alacağı ücretler, aşağıda belirtilmiştir.
a)
Üyenin sicile ilk kayıt yapılması sırasında ödeyeceği kayıt ücreti, asgari
ücretin onda birinden az, yarısından fazla olamaz. Kayıt ücreti, esnaf ve
sanatkârların sicil kaydı esnasında sicil müdürlüğü tarafından tahsil edilir;
kayıt ücretinin yarısı sicil ihtiyacında kullanılmak üzere birlik adına
açılacak banka hesabına, diğer yarısı ise ilgili odanın banka hesabına
aktarılır.
b)
Üyenin odaya ödeyeceği yıllık aidat, asgari ücretin onda birinden az,
yarısından fazla olamaz. Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat
alınmaz.
c)
Odanın birlik ve üyesi oldukları federasyona ödeyeceği kayıt ücreti, asgari
ücretin yarısından az, tamamından fazla olamaz.
d)
Odaların birlik ve üyesi olduğu
federasyona ödeyeceği katılma payı, odanın bir önceki yıl gayri safi
gelirlerinin % 3'üdür. Katılma payı hesaplamasında; bu Kanuna göre üst
kuruluşlardan satın alınan evrakın maliyet bedeli ile bu Kanun dışındaki diğer
kanuni düzenlemeler nedeniyle elde edilen gelirlerin maliyet bedelleri ve
bunlar için yapılan giderler gayri safi gelirden mahsup edilir.
e)
Odanın düzenlediği ve onayladığı belgeler ile yaptığı hizmet karşılığında
alacağı ücretlerin miktar ve oranı; maktu olanlarda 7.6.2005 tarih ve 5362
sayılı esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları kanunun 61.ci maddesinin 1.ci fıkrasının (a) ve (b)
bentleri uyarınca belirlenecek miktarın onda birinden, nispi olanlarda ise
belgede geçen değerin binde onundan fazla olamaz.
Oda
tarafından tahsil edilen her türlü gelir, odanın banka hesabına yatırılır.
Odanın
hesabına intikal eden paraların üst kuruluşlarına aktarılacak miktarları,
elektronik ortamda tahsil edildikleri anda ilgili meslek kuruluşunun banka
hesabına bankaca intikal ettirilir.
Kayıt
ücreti kayıt esnasında, yıllık aidat nisan ve ekim aylarında iki eşit taksitte
ödenir. Oda kaydını sildiren üyelerin aidatı üye kaydının silindiği ay
itibarıyla alınır. Süresi içinde ödenmeyen yıllık aidat ve katılma payları için
esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları yönetim kurullarınca verilen kararlar
ilam hükmünde olup icra dairelerince yerine getirilir. Gecikme zammı, yıllık
aidatın ve katılma payının bir mislini geçemez.
Yıllık
aidatlarını ödemeyen üyelere, ödeme yapılıncaya kadar odaca yapılacak hizmetler
ile düzenlenecek ve onanacak belgeler verilmez.
Odaların gelirleri
Madde
31- Odaların gelirleri şunlardır:
a)
Kayıt ücreti.
b)
Yıllık aidat.
c)
Konfederasyonca belirlenen tarife ücretleri karşılığında düzenlenecek ve
onanacak belgeler ile yapılan hizmetler karşılığında alınacak ücretler.
d)
Meslekî yeterlik belgesi ücretleri.
e)
Yayın gelirleri.
f)
Sınav ücretleri.
g)
Oda amacını gerçekleştirmek için kurulacak kuruluşların ve iştiraklerin
gelirleri.
h)
Oda tarafından düzenlenecek danışmanlık, eğitim, kurs ve sosyal faaliyet
gelirleri.
ı)
Muhasebe işlerinin yapılmasından elde edilen gelirler.
j)
Faiz ve diğer gelirler.
k)
Bağış ve yardımlar.
Aylık ücretler ve huzur hakları
Madde
32- Odanın yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu başkan ve
başkan vekili ile denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile
bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda
belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla oda genel kurulunca belirlenir.
a)
Yönetim kurulu başkanına; üye sayısı 100-500 olan odalarda asgari ücret,
501-1500 olan odalarda asgari ücretin iki katı, 1501-3000 olan odalarda asgari
ücretin üç katı, 3001-10000 olan odalarda asgari ücretin dört katı, 10001 ve
daha fazla üyesi olan odalarda asgari ücretin beş katı,
b)
Yönetim kurulu başkan vekillerine; (a) bendinde belirtilen miktarların
2/4'ü,
c)
Denetim kurulu üyelerine; (a) bendinde belirtilen ücretlerin 1/4'ü,
Aylık
ücret,
e)
Aylık ücret almayan yönetim kurulu üyelerine katıldıkları toplantı başına (a)
bendinde belirtilen ücretlerin 1/5'i huzur hakkı,
Alırlar.
Bu ücretler brüt asgari ücret üzerinden net olarak ödenir. Aylık ücret alanlara
huzur hakkı ödenmez
Odanın
yetkili organ üyelerinin yurt içi harcırahları, asgari ücretin 1/5'inden, yurt
dışı harcırahları ise en yüksek Devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla
olamaz.
Esnaf
ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda görevli olanlar, bu
görevlerine ait ücretlerden yüksek olanı alırlar. Organ üyeleri, meslek
kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden ücret alabilirler.
Kullanılacak beyanname, defter ve makbuzlar
Madde
32/a- Odada kullanılacak defter, belge, beyanname,
makbuz ve fişler şunlardır:
a)
Üye kayıt defteri.
b)
Üye kayıt beyannamesi.
c)
Genel kurul karar defteri..
e)
Yönetim kurulu karar defteri.
f)
Denetim kurulu karar defteri.
g)
Gelenek ve teamül defteri.
h)
Demirbaş defteri.
ı)
Gelen ve giden evrak kayıt defteri.
j)
Mevzuata uygun muhasebe defterleri.
k)
Kasa defteri.
l)
Gelir ve gider defteri.
m)
Kıymetli evrak defteri.
n)
Gelir ve gider makbuzu.
o)
Tahsil ve tediye fişi.
p) Hizmetin gerektirdiği
diğer defter ve belgeler.
Oda
tarafından kullanılacak defter, beyanname, makbuz, fiş ve belgeler ile oda
üyelerinin mesleklerinin icrası nedeniyle resmî kurum ve kuruluşlara
verecekleri belgelerin basım ve dağıtımında Konfederasyon yetkilidir. Bu
belgelerden Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından bilgisayar ortamında
düzenlenenlerinin bedeli, bunu düzenleyen oda tarafından Konfederasyona
ödenir.
Defter,
beyanname, makbuz, fiş ve diğer belgeleri yetkisiz olarak basan, bastıran,
dağıtan, değişik yollardan çoğaltan ve kullananlar bu fiillerinden dolayı
Konfederasyonun ilgili Cumhuriyet savcılıklarına başvurusu üzerine, genel
hükümler çerçevesinde sorumlu olurlar.
Fesih, tasfiye ve iptal
Madde
33- Oda aşağıdaki sebeplerle fesih olunur.
a)
Üye mevcudunun yüzden aşağıya düşmesi.
b)
Bakanlıkça yapılacak uyarıya rağmen mevzuata aykırı genel kurul kararlarının
iki ay içinde düzeltilmemesi.
c)
Konfederasyonca tespit edilen yıllık zorunlu giderleri karşılayacak miktarda
gelir sağlayamadığının birlik tarafından tespit edilmesi üzerine yapılacak
yazılı uyarıya rağmen odanın mali durumunun bir yıl içinde iyileştirilememesi.
d)
Odanın faaliyet alanına giren hususlardan aynı meslek koluna mensup esnaf ve
sanatkârların zamanla ayrı oda kurmaları sonucu, kalan üye
sayısının ikiyüzden aşağı düşmesi.
Oda
yukarıda yazılı sebeplerle Bakanlığın teklifi üzerine yetkili asliye hukuk
mahkemesi kararıyla fesih olunur.
Yukarıdaki
hükümlere göre feshedilen oda bağlı olduğu birlikçe görevlendirilecek heyet
tarafından, borçları kendi varlığından ödenip, alacakları tahsil edildikten ve
tasfiye giderleri de karşılandıktan sonra kalacak meblağ ile ayni haklar, heyet
tarafından heyet tarafından tutanakla birliğe devredilir. Kuruluşu yapılan
odanın, daha sonra kuruluşunun usule uygun olmadığının anlaşılması halinde süre
kaydı aranmaksızın odanın kuruluşu Bakanlık tarafından iptal edilir. Odanın
kuruluş işleminin iptali halinde ise, odanın mal varlığı birliğe devredilir.
Fesih olan veya kuruluşu iptal olan odaların üye kayıt defterleri birlik
tarafından muhafaza edilir.
ALTINCI KISIM
EĞİTİM
Eğitimin kapsamı ve pratik meslek eğitimi
Madde 34- 7.6.2005 tarih
ve 5362 sayılı esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları kanunun meslekî
eğitime ilişkin hükümleri ile 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununun esnaf ve
sanatkâr kesimindeki pratik meslek eğitimini düzenleyen hükümleri Bakanlık,
Millî Eğitim Bakanlığı ve Konfederasyonun işbirliği ile bütünlük içinde
yürütülür. Esnaf ve sanatkârların meslekî eğitimleri, esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşları ile Millî Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel
Müdürlüğü tarafından ortaklaşa planlanır, yürütülür, değerlendirilir ve
denetlenir.
Eğitimin organizasyonu
Madde
35- 7.6.2005 tarih ve 5362 sayılı
esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları Kanununda ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim
Kanununda belirlenen amaçlar doğrultusunda esnaf ve sanatkârlar ile yanlarında
çalışan çırak ve kalfaların, pratik meslek eğitimini gerçekleştirmek, her
kademedeki esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının asli görevidir.
Esnaf
ve sanatkârlar ile yanlarında çalışan çırak ve kalfaların, meslekî eğitimlerini
organize etmek için odanın bünyesinde bir meslekî eğitim danışmanlığı birimi
kurulur.
Meslek eğitiminin finansmanı
Madde
36- Oda meslek eğitimine ilişkin görevleri yerine getirmek için, katılma
paylarının hesaplanmasında kullanılan yöntem esas alınarak, yıllık gayri safi
gelirlerinin % 5'ini ayırmak suretiyle eğitim bütçesi yapmak
zorundadırlar.
Oda ayırdığı bu
payın beşte birini birliğe, beşte birini varsa federasyona, beşte birini
Konfederasyon bünyesindeki Meslek Eğitimi Fonuna, hesap yılını takip eden mart
ayı sonuna kadar öderler. Geri kalan miktarı da kendileri meslekî eğitim için
kullanır.
YEDİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Resmi ve özel
kuruluşlarla ilişkiler
Madde
37- Resmî ve özel kuruluşlarca, tacir ve sanayiciden meslekî faaliyetleri ile
ilgili olarak istenilen ve 18.5.2004 tarihli ve 5174 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde
öngörülen belgeler, esnaf ve sanatkârlar için mensup oldukları oda tarafından
düzenlenir ve verilir.
Resmî
makamlarca, esnaf ve sanatkârların meslekî faaliyetlerini ilgilendiren
hususlarda alınacak kararlarda, ilgili odanın mütalaasından faydalanılır ve
kurulacak komisyonlara oda temsilcisinin katılması zorunludur.
Belediyeler;
ruhsat verebilmek için iş yeri açmak veya meslekî faaliyette bulunmak isteyen
esnaf ve sanatkârlardan sicil tasdiknamesi ile üye olduklarına dair ilgili oda
belgesini istemek zorundadırlar.
Kamu
kurum ve kuruluşları, belediyeler, kamu iktisadi teşebbüsleri, esnaf ve
sanatkâr kredi ve kefalet kooperatifleri ve bankalar oda üyeleri ile ilgili
ruhsat, ihale ve kredi işlemlerinde üye olduklarına dair ilgili oda belgesini
istemek zorundadırlar.
Amaç dışı faaliyet yasağı
Madde
38- Oda kuruluş amacı dışında herhangi bir faaliyette bulunamaz. Kuruluş amacı
dışında faaliyet gösteren veya bu Kanunda belirtilen asli görevlerini
Bakanlığın uyarısına rağmen yerine getirmeyen odanın sorumlu organlarının
görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine Bakanlığın ve
odanın bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki
asliye hukuk mahkemesince karar verilir. Yargılama, basit yargılama usulüne
göre yapılır ve en geç iki ay içinde sonuçlandırılır.
Görevlerine
son verilen organların yerine, bu Kanundaki usul ve esaslara göre, en geç bir
ay içinde yapılacak genel kurul ile yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin
süresini tamamlar. Görevlerine son verilen organ üyelerinin cezai
sorumlulukları saklıdır. Bu organların yukarıdaki hükümler gereğince
görevlerine son verilmesine neden olan ve mahkeme kararında belirtilen
tasarrufları hükümsüzdür.
Oda,
millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin
yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, valilik
tarafından faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten men kararı, yirmidört saat
içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat
içinde açıklar. Aksi halde bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.,
Denetim
Madde
39- Oda işlemleri Bakanlık gözetim ve denetimine tabidir.
Odanın
ilgili personeli ile organlarında görevli üyeleri, Bakanlık denetim
elemanlarının talebi üzerine kuruluşa ait her türlü evrak, defter ve kayıtları
göstermeye veya vermeye, para ve diğer varlıkların sayılmasına müsaade etmeye,
denetim ve incelemeleri için yardımda bulunmaya ve çalışmalarını
yapabilecekleri uygun bir yer tahsis etmeye mecburdurlar.
Bu
yükümlülükleri yerine getirmeyen veya 7.6.2005 tarih ve 5362 sayılı Esnaf ve
Sanatkarlar Meslek Kuruluşları kanunun 59 uncu maddede belirtilen suçlardan
dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ve görevi başında kalması denetim ve
soruşturmanın yapılması bakımından sakıncalı görülen Oda personeli Bakanlık
denetim elemanlarınca doğrudan görevden uzaklaştırılabilir. Odanın organ
üyelerinin görevden uzaklaştırılmaları ise denetim elemanlarının teklifi sonucu
Bakanlık veya Cumhuriyet Savcılığı tarafından yetkili asliye hukuk mahkemesinde
açılan dava üzerine mahkemece bir ay içinde basit usulde yargılama yapılarak
karara bağlanır. Mahkeme dava sonucunu Bakanlık, ilgili oda ve üst kuruluşa
bildirir.
Görevden
uzaklaştırılanlar hakkında takipsizlik veya beraat kararlarının verilmesi
halinde, bu kimseler tekrar görevlerine dönerler ve bunların görevden uzak
kaldıkları devreye ait ücretleri yasal faizleri ile birlikte, oda tarafından tam
olarak ödenir. Denetim sonucunda düzenlenen soruşturma evrakının denetim
elemanı tarafından o yerin Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi üzerine
Bakanlık davada müdahil sıfatını kazanır.
Odaların
sadece üye kayıtları ve belgeleri, sigortalılık yönünden gerektiğinde Esnaf ve
Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur)
denetim elemanları tarafından denetlenebilir.
Cezai takibat
Madde
40- da yetkili organlarının üyeleri ve genel sekreterleri ile personeli,
görevlerini yerine getirirken görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve
hareketlerinden ve özellikle bu kuruluşların paraları ile para hükmündeki
evrak, senet ve diğer malları aleyhine, bilanço, kesin hesap, rapor, diğer her
çeşit evrak ve defterleri üzerinde suç işledikleri takdirde, bu suçlardan
dolayı, adli olarak kamu görevlileri gibi ceza görürler.
Fiyat tarifelerinin
tespit şekli
Madde
41- Oda üyesi esnaf ve sanatkârlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat
tarifeleri, bağlı bulundukları oda tarafından hazırlanır ve odanın mensubu
olduğu birlik yönetim kurulu tarafından fiyat tarifesinin sunulmasından sonra
otuz gün içinde onaylanır veya reddedilir. Onaylanan fiyat tarifesi birlik
tarafından belediye, mülki amirlik ve odaya yedi gün içerisinde bildirilir ve
bu andan itibaren yürürlüğe girer. Fiyat tarifeleri, uygulanacak azami hadleri
gösterir.
Belediyeler
veya o yerin en büyük mülki amiri tespit edilen bu tarifeleri uygun
bulmadıkları takdirde oda ile anlaşmaya varamazlarsa onbeş gün içinde
o yerin mülki amirinin ya da görevlendireceği yardımcısının
başkanlığında, ticaret ve sanayi veya ticaret odasından bir temsilci ile esnaf
ve sanatkârlar odaları birliği temsilcisinden teşekkül edecek bir komisyonda
görüşülüp karar verilmesini isteyebilirler.
Komisyon
kararları salt çoğunlukla alınır. Komisyon, tarifeleri uygun bulmadığı takdirde
tarife yürürlükten kalkar.
Komisyon
kararına karşı, ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde
ticari davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda
bulunabilirler. Bu mahkemenin kararı kesindir.
Muafiyetler
Madde
42- Odanın kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek ve bu amaçlarına uygun olarak
kullanılmak üzere iktisap ettiği ve edeceği gayrimenkuller ile görevleri
dolayısıyla elde ettikleri gelirler, katma değer vergisi ve emlak vergisi hariç
her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.
Sicile kayıt
mecburiyeti ve sicil işlemleri
Madde
43- Esnaf ve sanatkârlar, yanlarında çalışanlar hariç, çalışmaya başladıkları
tarihten itibaren durumlarını otuz gün içinde bağlı bulundukları sicile tescil
ve Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine
getirmediği tespit edilenler birlik tarafından ruhsat vermekle yetkili ilgili
kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum ve kuruluşlar, sicil kaydı
yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur. 3308 sayılı Meslekî Eğitim
Kanunu kapsamına alınan il ve mesleklerde faaliyette bulunacak esnaf ve
sanatkârlardan sicile kayıt sırasında meslek dalı ile ilgili ustalık belgesi
istenir.
Esnaf
ve sanatkârların sicile kayıtlarında, kendilerinin vergi mükellefi ya da
vergiden muaf olduklarının belgelenmesi istenir.
Esnaf
ve sanatkârların meslekî faaliyette bulunabilmeleri ve ilgili odaya
kaydedilmeleri için sicile kayıtları şarttır ve sicile her bir meslek için ayrı
kayıt yapılması gereklidir. Sicile kaydı yapılan esnaf ve sanatkârlara ait
bilgiler, sicil tarafından elektronik ortamda işyerlerinin bulunduğu yerdeki
meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odasına, işyerleri seyyar olanların
ikametgahlarının bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas
odasına, meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası bulunmayanların bilgileri
ise karma odaya, karma oda yoksa meslek ve sanatları ile ilgili en yakın odaya
kayıt için gönderir, ilgili oda yönetim kurulu bu kişilerle ilgili üyelik kararlarını
ilk toplantısında alır. Esnaf ve sanatkârlar kayıt beyannamelerindeki hususlarda
meydana gelen değişiklikleri en geç otuz gün içinde sicile bildirmek
zorundadırlar.
Geçici Madde- Odanın, 5362 sayılı
Esnaf ve Sanatkarlar meslek kuruluşları kanununa göre yapılacak ilk olağan
genel kurul ve seçimi 2005 yılı Ekim-Kasım ayında yapılacaktır.
Yürürlük
Madde 44- Bu anasözleşme sanayi ve
ticaret bakanının onayı ile onay tarihinde yürürlüğe girer. Aana sözleşme
hükümleri oda kuruluşunun Bakanlık tarafından onaylanmasına müteakip hüküm
ifade eder.
Halen kurulu bulunan odalar bu ana sözleşmenin 5 adet olarak mevcut yönetim
kurullarına imzalatarak onay için bakanlığa gönderirler.
Bu ana sözleşmede bulunmayan hususlarda 5362 sayılı esnaf ve sanatkarlar
meslek kuruluşları kanunu ile bu kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelikler
uygulanır.
Yürütme
Madde 45- Bu ana sözleşme
hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yürütür.